Diagnostyka i leczenie

W naszym gabinecie w Poznaniu wykonywana jest kompleksowa diagnostyka urologiczna, w skład której wchodzi badanie przedmiotowe, podmiotowe oraz badanie ultrasonograficzne (USG) układu moczowo-płciowego. Do badań wykorzystujemy nowoczesny aparat firmy BK wyposażony w głowice umożliwiające bardzo precyzyjne wykonanie badania USG narządów układu moczowo-płciowego. W wybranych przypadkach wykonujemy również USG przezodbytnicze (TRUS).

Badanie ultrasonograficzne to nieinwazyjny sposób diagnostyki narządów jamy brzusznej. Badanie jest podstawowym sposobem wykrywania schorzeń nerek, pęcherza moczowego, gruczołu krokowego czy jąder.

Stosowany w gabinecie ultrasonograf 1202 Flex Focus firmy B K Medical, to cyfrowy aparat klasy wyższej z pełną opcją dopplerowską. Urządzenie jest specjalnie zaprojektowane do ultrasonografii urologicznej. Wykorzystano w nim najnowszą cyfrową technologię i nowe rozwiązania konstrukcyjne, co pozwoliło uzyskać ultrasonograf o bardzo wysokiej jakości obrazu i bardzo czułym Dopplerze. Aparat pracuje z dużym 19’’ kolorowym monitorem oraz ma funkcję obrazowania harmonicznego TEH oraz IQPAC.

Przygotowanie do badania USG

Badanie USG jamy brzusznej powinno być wykonywane na czczo. Pacjenci, którzy nie spełniają tego warunku, mogą być badani, jednak ocena niektórych struktur może być utrudniona lub niemożliwa. W przypadku badania pacjentów ze schorzeniami układu moczowego najważniejsze jest dobre wypełnienie pęcherza moczowego. Dlatego przed wizytą u lekarza zaleca się wypicie 2-3 szklanek niegazowanej wody, tak aby bezpośrednio przed badaniem odczuwać parcie na mocz.

Przebieg badania

Badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej wykonywane jest w pozycji leżącej, na plecach. Dodatkowo lekarz może poprosić pacjenta o położenie się na boku lub brzuchu. W przypadku podejrzenia nadmiernej ruchomości nerki część badania wykonywana jest w pozycji stojącej. W czasie badania pacjent może być proszony o nabranie głębokiego wdechu z zatrzymaniem powietrza, co ułatwia uwidocznienie nerek. Celem oceny objętości zalegającego moczu po mikcji (PVR) urolog może poprosić o oddanie moczu w toalecie, po czym ponownie wykona USG pęcherza moczowego.

Badanie USG prostaty (TRUS) – przezodbytnicze – służy ocenie wielkości gruczołu krokowego, jego kształtu, symetrii oraz zarysu torebki zewnętrznej. W trakcie badania ocenia się również pęcherzyki nasienne, ich symetrię i wielkość.

Badanie TRUS jest bardzo przydatne w diagnostyce łagodnego przerostu stercza. Ocena wielkości strefy gruczolaka pomaga przy podjęciu właściwej decyzji terapeutycznej. Badanie jest również niezmiernie przydatne w diagnostyce raka stercza, głównie w planowaniu biopsji prostaty, gdy wynik PSA przekracza granicę normy.

Chirurgia urologiczna jednego dnia obejmuje zabiegi ambulatoryjne wykonywane w znieczuleniu miejscowym. Aby zagwarantować pacjentom jak najwyższą jakość leczenia, zabiegi przeprowadzane są w nowocześnie urządzonej i doskonale wyposażonej sali zabiegowej. Do zabiegów stosowany jest zaawansowany technologicznie sprzęt, m.in. diatermia firmy ERBE, laser CO2. W sali zabiegowej panują komfortowe warunki, dzięki którym leczenie przeprowadzone jest z uwzględnieniem wszelkich wygód pacjenta.

Wykonujemy:

• operacje stulejki (obrzezanie „pełne”, niepełne obrzezanie „oszczędne”, plastyka poszerzająca napletka),
• korekcję krótkiego wędzidełka,
• operacje sklejki,
• usuwanie kłykcin kończystych (HPV) (laser CO2, elektrokoagulacja),
• usuwanie grudek perlistych (laser CO2, elektrokoagulacja),
• leczenie wodniaka jądra (punkcja, kwalifikacja do zabiegu),
• oraz pozostałe zabiegi (po wcześniejszej konsultacji).

STULEJKA (phimosis) to stan, gdy napletek można odciągnąć z trudnością lub gdy jest on nieodprowadzalny. Wyróżniamy stulejkę niepełną (napletek może zostać jeszcze ściągnięty poza rowek zażołędny, lecz nie w stanie erekcji prącia) oraz stulejkę pełną. O stulejce pełnej świadczy niemożność odprowadzenia napletka do rowka zażołędnego lub niemożność uwidocznienia ujścia zewnętrznego cewki moczowej u noworodków i niemowląt.

Stan taki uniemożliwia właściwą higienę i doprowadza do gromadzenia się mastki. W konsekwencji może rozwinąć się zapalenie żołędzi (balanitis) z towarzyszącym wyciekiem ropnym z worka napletkowego, obrzękiem i zaczerwienieniem lub zapalenie żołędzi i napletka (balanoposthitis).

Stulejka może być również stanem przedrakowym, predysponującym do raka prącia.

Pacjenci, u których napletek jest trudno odciągnąć lub jest to możliwe tylko częściowo, mogą mieć w późniejszym czasie problemy w wyniku różnych zmian zwyrodnieniowych i zapalnych. W konsekwencji taki stan może prowadzić do wytworzenia się całkowitej stulejki.

Stulejka jest najczęściej chorobą nabytą, powstającą w wyniku niedostatecznej higieny oraz przewlekłych stanów zapalnych. W wielu przypadkach przyczyną przewlekłej stulejki jest liszaj twardzinowy i zanikowy (lichen sclerosus et atrophicus, BXO). Stulejkę może również powodować twardzina układowa.

Stulejka może również występować u starszych mężczyzn, towarzysząc chorobie metabolicznej (np. cukrzycy).

Wskazania do leczenia zabiegowego stulejki:

• stan po załupku;
• stan po nawracających zapaleniach żołędzi oraz nawrotowych zakażeniach dróg moczowych;
• ból w trakcie stosunku (dyspareunia) związany ze zbyt krótkim wędzidełkiem i/lub zbyt wąskim otworem napletka;
• powierzchowny rak prącia;
• stulejka z gromadzeniem się moczu pod napletkiem w trakcie mikcji;
• względy kosmetyczne lub religijne.

Przebieg leczenia

Pacjenci kwalifikowani są do zabiegu po wstępnej konsultacji, na której omawiana jest szczegółowo metoda zabiegu, sposób znieczulenia, przygotowanie do zabiegu oraz prowadzenie po zabiegu. Pacjenci są w sposób wyczerpujący informowani oraz instruowani o sposobie postępowania pozabiegowego oraz zmiany opatrunków. Także po zabiegu pacjenci mogą liczyć na stały kontakt telefoniczny lub mailowy z lekarzem.

Zabiegi wykonywane są bezboleśnie w znieczuleniu miejscowym po odpowiednim przygotowaniu pacjenta. Zabieg trwa około 60 minut. W trakcie zabiegu wykorzystywane są najwyższej jakości szwy wchłanialne (Vicryl, Polisorb 4-0). W celu kontroli krwawienia (hemostaza) stosuje się diatermię elektryczną.

Po zabiegu może wystąpić niewielkie krwawienie z rany (do 1,4%). Aby je powstrzymać, w większości przypadków wystarczy czasowy ucisk miejsca krwawiącego. Może również wystąpić obrzęk, który samoistnie ustępuje po kilku dniach. W celu zapobieżenia infekcji stosowane są opatrunki z maścią (Polseptol, Betadine, Braunovidon). Pacjenci otrzymują także leki przeciwbólowe, na wszelki wypadek, ale zazwyczaj nie są one potrzebne, gdyż po zabiegu nie występują dotkliwe dolegliwości bólowe. U pacjentów z tendencją do tworzenia się bliznowców urolog może dodatkowo zalecić stosowanie odpowiednich maści na wygojoną bliznę pooperacyjną. U części pacjentów po zabiegu może występować przeczulica żołędzi, która ustępuje samoistnie po kilku tygodniach.

Opatrunek założony po zabiegu można zmienić pierwszego dnia po operacji. Zwilżenie opatrunku umożliwia jego bezbolesne usunięcie. Opatrunki należy stosować aż do zagojenia się rany.

Po zabiegu stulejki obowiązuje wstrzemięźliwość seksualna przez okres ok. 4 tygodni, aż do pełnego wygojenia rany pooperacyjnej.

Wizyta kontrolna odbywa się po 2-3 tygodniach od zabiegu. W razie wątpliwości czy pytań, pacjent może liczyć na stały kontakt telefoniczny lub mailowy z lekarzem, przed upływem tego terminu.

Grudki perliste (papillae coronae glandis) to drobne, białe grudki znajdujące się na granicy między żołędzią i rowkiem zażołędnym. U niektórych pacjentów są one pojedyncze, a u innych jest ich setki, często zlokalizowanych w kilku rzędach. Obraz większości zmian odpowiada histologicznie angiofibroma.

Wskazaniem do usunięcia tych zmian są względy kosmetyczne. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym przy wykorzystaniu elektrokoagulacji lub lasera CO2. Zabieg jest bezbolesny.

Kłykciny kończyste (condylomata acuminata) – to zmiany wywołane przez wirus HPV. Charakteryzuje je bardzo wysoka zaraźliwość. Zmiany wywołane przez wirus HPV lokalizują się najczęściej pod napletkiem, w okolicy wędzidełka, w okolicy odbytu oraz warg sromowych. Z początku zmiana przypomina małą czerwoną grudkę. Gdy tworzą się nowe wykwity, mają one tendencję do łączenia się i formowania tworu kalafiorowatego. U mężczyzn zmiany najczęściej lokalizują się w rowku zażołędnym oraz okolicy ujścia zewnętrznego cewki moczowej. Leczenie obejmuje szereg metod m.in.: krioterapię, leczenie chirurgiczne, elektrokoagulację, leczenie laserem CO2, środki cytostatyczne oraz immunoterapia. Metoda leczenia jest ustalana po konsultacji z lekarzem. Dużym problemem klinicznym mogą być nawroty i ponowne zakażenia. Kilka typów HPV (głównie typ HPV-16 i HPV-18) posiadają właściwości onkogenne. Wykazano związek HPV z rakiem szyjki macicy i prącia.

Wodniak jądra (hydrocoele testis) – polega na gromadzeniu się płynu między osłonkami jądra. Charakteryzuje się bezbolesnym, przepuszczalnym dla światła powiększeniem moszny. Wodniaki jądra mogą być wrodzone lub nabyte. Mechanizm powstawania wodniaka tłumaczy się zaburzeniem równowagi pomiędzy wydzielaniem a wchłanianiem płynu przez osłonkę pochwową jądra. Wśród metod leczniczych stosuje się nakłucie wodniaka (punkcja) lub leczenie chirurgiczne. Wodniaki diagnozuje się, wykonując badanie ultrasonograficzne moszny.

Krótkie wędzidełko (frenulum breve)

Wędzidełko jest fałdem skóry pomiędzy spodnią stroną żołędzi a napletkiem. Zbyt krótkie wędzidełko powoduje trudności podczas zsuwania napletka z żołędzi, co może skutkować bólem podczas stosunków płciowych. Może wtedy dochodzić do naderwania wędzidełka i znacznego krwawienia. Jeżeli naderwanie wędzidełka się powtarza, może to doprowadzić do jego zbliznowacenia oraz nasilenia dolegliwości bólowych.

Metodą leczenia krótkiego wędzidełka jest plastyka wędzidełka (frenuloplastyka). Plastyka wędzidełka to zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym (nasiękowym). Zabieg polega na poprzecznym nacięciu wędzidełka i jego plastyce. W celu uzyskaniu dobrego efektu kosmetycznego zakłada się szwy wchłanialne, które rozpuszczają się i znikają po kilku tygodniach. Po zabiegu konieczna jest codzienne przemywanie operowanej okolicy, stosując Octanisept albo roztwór z rumianku. Można także stosować maści z antybiotykiem aż do czasu zagojenia się rany. Leki przeciwbólowe w większości przypadków nie są konieczne. Po zabiegu może pojawić się niewielkie krwawienie, któremu można zaradzić poprzez uciśnięcie operowanej okolicy przez kilkanaście minut jałowym gazikiem (opatrunek uciskowy). Po zabiegu plastyki wędzidełka obowiązuje wstrzemięźliwość seksualna przez okres ok. 2 tygodni, aż do pełnego wygojenia rany pooperacyjnej.

Dr Cieśliński ma bardzo duże doświadczenie w stosowaniu technik małoinwazyjnych w urologii, szczególnie w technikach laparoskopowych oraz w ich zastosowaniu w diagnostyce i leczeniu schorzeń nowotworowych układu moczowego (uroonkologia). Odbył wiele staży oraz wysokospecjalistycznych kursów w ośrodkach krajowych i zagranicznych.

Jako pierwszy w Poznaniu przeprowadził radykalną prostatektomię laparoskopową. Wprowadził tę technikę to repertuaru skutecznych metod leczenia w stolicy Wielkopolski i do dziś przeprowadził najwięcej tego rodzaju zabiegów.

Duże zabiegi operacyjne wykonywane w celu leczenia schorzeń nowotworowych układu moczowego:

• radykalne leczenie raka gruczołu krokowego – radykalna prostatektomia laparoskopowa/otwarta z oszczędzeniem pęczków naczyniowo-nerwowych;
• radykalna nefrektomia z powodu guza nerki – technika laparoskopowa/otwarta;
• organooszczędna resekcja guza nerki (NSS – nephron sparing surgery);
• nefroureterektomia – radykalne wycięcie nerki oraz moczowodu z powodu guza urotelialnego (technika laparoskopowa / otwarta);
• radykalne wycięcie pęcherza moczowego z powodu zaawansowanego guza narządu z wytworzeniem zastępczego pęcherza jelitowego lub wstawki jelitowej (technika laparoskopowa / otwarta);
• orchidektomia z powodu guza jądra (limfadenektomia).

Techniki endoskopowe:

• przezcewkowa resekcja guza pęcherza (TURBT),
• przezcewkowa resekcja gruczolaka stercza (TURP),
• endoskopowe leczenie zwężeń cewki moczowej (uretrotomia wewnętrzna),
• wziernikowanie pęcherza moczowego z biopsją (cystoskopia),
• endoskopowe kruszenie złogów w moczowodzie (URSL),
• endoskopowe kruszenie złogów w nerce – RIRS (giętka ureterorenoskopia) – NOWOŚĆ!,
• endoskopowe kruszenie złogów w pęcherzu (cystolitotrypsja).

Pozostałe zabiegi:

• wycięcie nerki z powodu innych schorzeń – nefrektomia prosta (laparoskopia/metoda otwarta),
• plastyka zwężenia połączenia miedniczkowo-moczowodowego (technika Hynes-Andersona, Y-V) (technika laparoskopowa / otwarta),
• wycięcie torbieli nerek (laparoskopia/ met.otwarta),
• varicolectomia laparoskopowa – operacyjne leczenie żylaków powrózka nasiennego,
• operacyjne leczenie wodniaka jądra.